Tag: firmy ewaluacyjne

Ewaluacja to proces obiektywnej weryfikacji stopnia, w jakim zostały spełnione założenia Programu lub pojedynczego projektu, finansowanego zwłaszcza ze środków europejskich. Warto przy tym zaznaczyć, iż badania ewaluacyjne nie są oceną – nie służą więc poddawaniu krytyce poszczególnych osób odpowiedzialnych za wdrażanie działań.

Ewaluacje – co można badać za ich pomocą?

Prowadzenie ewaluacji pozwala zarówno na dokonanie wstępnych założeń projektu lub Programu (ewaluacja Ex-ante), jak i efektów zaobserwowanych zarówno w trakcie realizacji (ewaluacja Mid-term lub On-going), jak i po ukończeniu wszystkich planowanych przedsięwzięć. Najbardziej optymalna sytuacja występuje jednak wówczas, jeżeli badania ewaluacyjne są prowadzone na różnych etapach wdrażania.

Logika w badaniach ewaluacyjnych

Każda profesjonalna ewaluacja powinna uwzględniać logiczne powiązania pomiędzy założonymi na wstępie założeniami, a oczekiwanymi rezultatami. Metody i techniki badawcze muszą w związku z tym zostać dobrane w ten sposób, aby pozwalały uzyskać odpowiedź na wszystkie interesujące pytania badawcze. Logika ewaluacji zakłada również realność osiągnięcia założonych celów mając na uwadze planowane zasoby, które zostaną wykorzystane na etapie wdrażania projektu.

Zasada triangulacji w ewaluacjach

Każde badanie ewaluacyjne powinno także zostać przeprowadzone z wykorzystaniem różnorodnych metod analizy danych. Nie jest dopuszczalna sytuacja, gdy próbuje się uzyskać odpowiedź na postawione pytania badawcze za pomocą wyłącznie jednej techniki. Triangulacja powinna dotyczyć także członków zespołu badawczego, zaangażowanych w realizację ewaluacji. Pozwala to uzyskać odmienne punkty widzenia, dzięki czemu wyniki przeprowadzonych badań znacząco zyskują na obiektywizmie oraz wiarygodności.

Kryteria ewaluacyjne

Ewaluacje są przeprowadzone po to, aby możliwe było dokonanie diagnozy mając na uwadze przyjęte odgórnie kryteria ewaluacyjne. Zalicza się do nich najczęściej trafność, użyteczność, skuteczność, trwałość, a także efektywność.

Ewaluacja wysokiej jakości – komu zlecić usługę?

Aby badanie ewaluacyjne mogło przynieść wartościowe wnioski, warto przy wyborze firmy ewaluacyjnej kierować się nie tylko ceną, lecz przede wszystkim dotychczasowym doświadczeniem oraz kompetencjami podmiotu realizującego tego typu usługi. Dzięki temu ewaluacja nie będzie jedynie formalnym obowiązkiem, lecz pozwoli usprawnić działania podejmowane w ramach przyszłych projektów. 

 

Ewaluacja Ex-ante jest prowadzona na etapie poprzedzającym wdrażanie Programu. Jej główny cel stanowi zweryfikowanie, na ile uzasadnione jest podjęcie planowanych interwencji i czy zakładane rezultaty mają szansę zostać osiągnięte. W poniższym artykule zostały przedstawione najważniejsze informacje na temat ewaluacji wstępnej.

Spójność wewnętrzna w ewaluacji Ex-ante

W ramach badań ewaluacyjnych przed wdrożeniem Programu weryfikacji jest poddawana między innymi spójność wewnętrzna. Polega ona najprościej rzecz ujmując na tym, iż działania zaplanowane do realizacji powinny stwarzać realną możliwość osiągnięcia celów mając na uwadze zakładane do wykorzystania środki finansowe oraz pozostałe zasoby. Zapewniona powinna być zarazem możliwość prowadzenia stałego monitoringu uzyskiwanych efektów i – w miarę potrzeby – wprowadzenia niezbędnych modyfikacji oraz udoskonaleń z punktu widzenia beneficjentów.

Badania ewaluacyjne – spójność zewnętrzna

Analizie podlega kwestia tego, czy założenia programowe są zgodne z zapisami strategii zarówno na poziomie regionalnym, krajowym, jak i europejskim. Mogą być to chociażby takie dokumenty jak strategie rozwoju miast, strategie rozwiązywania lokalnych problemów społecznych czy programy na rzecz walki z uzależnieniami.

Założenia projektowe powinny znajdować odzwierciedlenie w lokalnych potrzebach i problemach oraz stanowić na nie właściwą odpowiedź.

Badania Ex-ante – w jaki sposób się je prowadzi?

W badaniach ewaluacyjnych Ex-ante wykorzystywana jest przede wszystkim metoda analizy danych zastanych (desk research). Badacze dokonują dogłębnego przeglądu dostępnych dokumentów strategicznych i projektowych, starając się poddać weryfikacji kryterium spójności. Analizie podlega także literatura naukowa oraz publikacje eksperckie wpisujące się w tematykę założeń Programu.

Analiza desk research służy następnie stworzeniu narzędzi do badań ilościowych oraz jakościowych. Uczestnikami badań ewaluacyjnych poprzedzających wdrażanie Programu zwykle są osoby odpowiedzialne za zarządzanie, monitoring oraz realizację poszczególnych działań. Można z nimi przeprowadzić m.in. następujące badania:

• IDI – indywidualne wywiady jakościowe pozwalają pozyskać pogłębione informacje na temat kontekstu projektu/Programu. Dzięki temu można się dowiedzieć, jakie były przesłanki ku temu, aby podjąć się jego realizacji oraz jakie zostały zaplanowane działania na wypadek, gdyby zanotowano problemy z osiągnięciem zakładanych wskaźników;

 

• FGI – grupowe wywiady fokusowe stwarzają możliwość skonfrontowania opinii i przemyśleń przedstawicieli różnych instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu czy zarządzanie nim. Są one zazwyczaj prowadzone w grupach 7-osobowych pod nadzorem odpowiednio przygotowanego moderatora;

 

• Badania ankietowe – pomiar o charakterze ilościowym realizowany w celu uzyskania danych o charakterze reprezentatywnym. Są one najczęściej wykorzystywane z zamiarem pozyskania informacji od beneficjentów (bezpośrednich oraz ostatecznych).

 

Podsumowanie

Ewaluacja Ex-ante pełni zatem bardzo ważną rolę, umożliwiając dokonanie niezbędnych usprawnień w założeniach projektowych. Jej przeprowadzenie pozwala znacząco zwiększyć szansę uzyskania zakładanych wartości wskaźników, a tym samym zaspokojenia potrzeb beneficjentów.