Tag: firmy ewaluacyjne

Ewaluacja – na czym polega i jakie korzyści może przynieść?

Ewaluacja to proces obiektywnej weryfikacji stopnia, w jakim zostaÅ‚y speÅ‚nione zaÅ‚ożenia Programu lub pojedynczego projektu, finansowanego zwÅ‚aszcza ze Å›rodków europejskich. Warto przy tym zaznaczyć, iż badania ewaluacyjne nie sÄ… ocenÄ… – nie sÅ‚użą wiÄ™c poddawaniu krytyce poszczególnych osób odpowiedzialnych za wdrażanie dziaÅ‚aÅ„.

Ewaluacje – co można badać za ich pomocÄ…?

Prowadzenie ewaluacji pozwala zarówno na dokonanie wstÄ™pnych zaÅ‚ożeÅ„ projektu lub Programu (ewaluacja Ex-ante), jak i efektów zaobserwowanych zarówno w trakcie realizacji (ewaluacja Mid-term lub On-going), jak i po ukoÅ„czeniu wszystkich planowanych przedsiÄ™wzięć. Najbardziej optymalna sytuacja wystÄ™puje jednak wówczas, jeżeli badania ewaluacyjne sÄ… prowadzone na różnych etapach wdrażania.

Logika w badaniach ewaluacyjnych

Każda profesjonalna ewaluacja powinna uwzglÄ™dniać logiczne powiÄ…zania pomiÄ™dzy zaÅ‚ożonymi na wstÄ™pie zaÅ‚ożeniami, a oczekiwanymi rezultatami. Metody i techniki badawcze muszÄ… w zwiÄ…zku z tym zostać dobrane w ten sposób, aby pozwalaÅ‚y uzyskać odpowiedź na wszystkie interesujÄ…ce pytania badawcze. Logika ewaluacji zakÅ‚ada również realność osiÄ…gniÄ™cia zaÅ‚ożonych celów majÄ…c na uwadze planowane zasoby, które zostanÄ… wykorzystane na etapie wdrażania projektu.

Zasada triangulacji w ewaluacjach

Każde badanie ewaluacyjne powinno także zostać przeprowadzone z wykorzystaniem różnorodnych metod analizy danych. Nie jest dopuszczalna sytuacja, gdy próbuje siÄ™ uzyskać odpowiedź na postawione pytania badawcze za pomocÄ… wyłącznie jednej techniki. Triangulacja powinna dotyczyć także czÅ‚onków zespoÅ‚u badawczego, zaangażowanych w realizacjÄ™ ewaluacji. Pozwala to uzyskać odmienne punkty widzenia, dziÄ™ki czemu wyniki przeprowadzonych badaÅ„ znaczÄ…co zyskujÄ… na obiektywizmie oraz wiarygodnoÅ›ci.

Kryteria ewaluacyjne

Ewaluacje sÄ… przeprowadzone po to, aby możliwe byÅ‚o dokonanie diagnozy majÄ…c na uwadze przyjÄ™te odgórnie kryteria ewaluacyjne. Zalicza siÄ™ do nich najczęściej trafność, użyteczność, skuteczność, trwaÅ‚ość, a także efektywność.

Ewaluacja wysokiej jakoÅ›ci – komu zlecić usÅ‚ugÄ™?

Aby badanie ewaluacyjne mogÅ‚o przynieść wartoÅ›ciowe wnioski, warto przy wyborze firmy ewaluacyjnej kierować siÄ™ nie tylko cenÄ…, lecz przede wszystkim dotychczasowym doÅ›wiadczeniem oraz kompetencjami podmiotu realizujÄ…cego tego typu usÅ‚ugi. DziÄ™ki temu ewaluacja nie bÄ™dzie jedynie formalnym obowiÄ…zkiem, lecz pozwoli usprawnić dziaÅ‚ania podejmowane w ramach przyszÅ‚ych projektów. 

Ewaluacja Ex-ante – w jakim celu się ją prowadzi?

 

Ewaluacja Ex-ante jest prowadzona na etapie poprzedzajÄ…cym wdrażanie Programu. Jej gÅ‚ówny cel stanowi zweryfikowanie, na ile uzasadnione jest podjÄ™cie planowanych interwencji i czy zakÅ‚adane rezultaty majÄ… szansÄ™ zostać osiÄ…gniÄ™te. W poniższym artykule zostaÅ‚y przedstawione najważniejsze informacje na temat ewaluacji wstÄ™pnej.

Spójność wewnÄ™trzna w ewaluacji Ex-ante

W ramach badaÅ„ ewaluacyjnych przed wdrożeniem Programu weryfikacji jest poddawana miÄ™dzy innymi spójność wewnÄ™trzna. Polega ona najproÅ›ciej rzecz ujmujÄ…c na tym, iż dziaÅ‚ania zaplanowane do realizacji powinny stwarzać realnÄ… możliwość osiÄ…gniÄ™cia celów majÄ…c na uwadze zakÅ‚adane do wykorzystania Å›rodki finansowe oraz pozostaÅ‚e zasoby. Zapewniona powinna być zarazem możliwość prowadzenia staÅ‚ego monitoringu uzyskiwanych efektów i – w miarÄ™ potrzeby – wprowadzenia niezbÄ™dnych modyfikacji oraz udoskonaleÅ„ z punktu widzenia beneficjentów.

Badania ewaluacyjne – spójność zewnÄ™trzna

Analizie podlega kwestia tego, czy zaÅ‚ożenia programowe sÄ… zgodne z zapisami strategii zarówno na poziomie regionalnym, krajowym, jak i europejskim. MogÄ… być to chociażby takie dokumenty jak strategie rozwoju miast, strategie rozwiÄ…zywania lokalnych problemów spoÅ‚ecznych czy programy na rzecz walki z uzależnieniami.

Założenia projektowe powinny znajdować odzwierciedlenie w lokalnych potrzebach i problemach oraz stanowić na nie właściwą odpowiedź.

Badania Ex-ante – w jaki sposób siÄ™ je prowadzi?

W badaniach ewaluacyjnych Ex-ante wykorzystywana jest przede wszystkim metoda analizy danych zastanych (desk research). Badacze dokonujÄ… dogłębnego przeglÄ…du dostÄ™pnych dokumentów strategicznych i projektowych, starajÄ…c siÄ™ poddać weryfikacji kryterium spójnoÅ›ci. Analizie podlega także literatura naukowa oraz publikacje eksperckie wpisujÄ…ce siÄ™ w tematykÄ™ zaÅ‚ożeÅ„ Programu.

Analiza desk research sÅ‚uży nastÄ™pnie stworzeniu narzÄ™dzi do badaÅ„ iloÅ›ciowych oraz jakoÅ›ciowych. Uczestnikami badaÅ„ ewaluacyjnych poprzedzajÄ…cych wdrażanie Programu zwykle sÄ… osoby odpowiedzialne za zarzÄ…dzanie, monitoring oraz realizacjÄ™ poszczególnych dziaÅ‚aÅ„. Można z nimi przeprowadzić m.in. nastÄ™pujÄ…ce badania:

  • IDI – indywidualne wywiady jakoÅ›ciowe pozwalajÄ… pozyskać pogłębione informacje na temat kontekstu projektu/Programu. DziÄ™ki temu można siÄ™ dowiedzieć, jakie byÅ‚y przesÅ‚anki ku temu, aby podjąć siÄ™ jego realizacji oraz jakie zostaÅ‚y zaplanowane dziaÅ‚ania na wypadek, gdyby zanotowano problemy z osiÄ…gniÄ™ciem zakÅ‚adanych wskaźników;

 

  • FGI – grupowe wywiady fokusowe stwarzajÄ… możliwość skonfrontowania opinii i przemyÅ›leÅ„ przedstawicieli różnych instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu czy zarzÄ…dzanie nim. SÄ… one zazwyczaj prowadzone w grupach 7-osobowych pod nadzorem odpowiednio przygotowanego moderatora;

 

  • Badania ankietowe – pomiar o charakterze iloÅ›ciowym realizowany w celu uzyskania danych o charakterze reprezentatywnym. SÄ… one najczęściej wykorzystywane z zamiarem pozyskania informacji od beneficjentów (bezpoÅ›rednich oraz ostatecznych).

 

Podsumowanie

Ewaluacja Ex-ante peÅ‚ni zatem bardzo ważnÄ… rolÄ™, umożliwiajÄ…c dokonanie niezbÄ™dnych usprawnieÅ„ w zaÅ‚ożeniach projektowych. Jej przeprowadzenie pozwala znaczÄ…co zwiÄ™kszyć szansÄ™ uzyskania zakÅ‚adanych wartoÅ›ci wskaźników, a tym samym zaspokojenia potrzeb beneficjentów.