Badania ewaluacyjne Ex-post - na czym polegają?
Badania ewaluacyjne ex-post to termin ekonomiczny wprowadzony przez Komisję Europejską w celu obiektywnego oceniania projektów, programów lub polityki. Ewaluacja ta polega na ocenie projektu lub programu operacyjnego po jego zakończeniu, a także uwzględnia analizy danych na temat zakresu i trwałości ich oddziaływania.
W jakim celu prowadzi się badania ewaluacyjne?
Badania te prowadzone są w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy wcześniejsze postanowienia zostały spełnione, a także by ocenić rezultaty działań. Metoda ta pozwala również skutecznie zaplanować kolejne aktywności i jest coraz szerzej wykorzystywana zarówno w większych, jak i mniejszych projektach.
Jak prowadzi się badania ex-post?
Ewaluacja ex-post musi zostać uwieczniona na dokumencie będącym raportem końcowym projektu współfinansowanego ze środków europejskich. Raport przeprowadza się zawsze po zakończeniu projektu i musi on zawierać m.in.:
• charakterystykę projektu,
• analizę wyników badań,
• analizę i ocenę procesu realizacji,
• wszelkie niezbędne dokumenty pomocne w procesie ewaluacji.
Kto dokonuje ewaluacji ex-post?
Osoba zajmująca się ewaluacją nazywana jest ewaluatorem i jest ona niezależna od stron uczestniczących w projekcie oraz ma odpowiednią wiedzę - np. ekspert akademicki lub firma badawcza.
Korzyści
Ewaluacja ex-post gwarantuje poprawę jakości, skuteczności i spójności pomocy funduszy europejskich, a także pomaga w zwiększeniu efektywności zarówno planowania, jak i realizowania projektów i programów operacyjnych. Korzyści, jakie instytucje mogą osiągnąć z realizacji badań ex-post, dotyczą szczególnie stałego rozwoju możliwego dzięki obiektywnej ocenie.
Kryteria oceny
W procesie ewaluacji ex-post wyróżniamy następujące kryteria oceny:
• efektywność
• użyteczność
• skuteczność i trwałość
Inne rodzaje ewaluacji
Ewaluacja ex-post została wprowadzona do słownika ekonomicznego wraz z ewaluacją ex-ante oraz ewaluacją bieżącą. Terminów tych używa się w zależności od tego, w którym momencie przeprowadzane zostają ewaluacje.